Çalışan, çalışmayan, emekli, borçlu, işveren, yatırımcı herkesi ilgilendiren banka ve kredi konusu, özellikle konuyla çok ilgili olmayan vatandaşlarımızın kafasını karıştırmaktadır. Bankalar politikalarında sadece kar amacı güden yaklaşımları ve nasıl daha fazla kazanırız mantığı ile vatandaşı bir limon gibi sıkarak son damla suyu dahil kazanç kapısı olarak görmektedirler.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre, bankacılık sektöründe bulunan 794 Milyar TL mevduatın 772 Milyar TL’sı kredi olarak kullandırılmıştır. Yani vatandaşın bankada tuttuğu paranın %97’si başka vatandaşlara kredi olarak kullandırılmıştır. Rakamın büyüklüğü hem ülke ekonomisinin büyüklüğünü, aynı oranda da büyük bir riskin varlığını göstermektedir. Kamunun bankaları denetleme alanındaki çalışmaları gerçekten de başarılıdır, ancak bu başarı vatandaşın borçlu olduğu gerçeğini değiştirmemektedir. Bu sebeple vatandaşlarımız banka ürünlerini kullanırken dikkatli olmalıdırlar.
Bankalarda masraf alınacak kalem sayısı her geçen artmaktadır. Bunların en tuhafı da, hepimizin bildiği “Hesap İşletim Ücreti” masrafıdır. Yani paranı yatırmak için açtığın hesaptan banka masraf alıyor. Hem yatırdığın para ile kredi vererek para kazanacak ama senin verdiğin paradan da masraf alacak. Adalet çerçevesinde değerlendiremeyeceğimiz bu uygulama birkaç banka hariç bütün bankalarda olan bir uygulama. Bu sebeple hesap açarken, bankanın hesap işletim ücreti uygulamasını muhakkak sorun. Emanet edilen paradan masraf alınamayacağı yönündeki İslami fetva gereği hesap işletim ücreti almayan katılım bankaları bulunmaktadır.
“Kredi Kartı Aidatı” da bir başka kanayan yara. Kredi kartı kullanıcısı bir bankanın en değerli müşteri grubudur. Çünkü sadece sizin kullandığınız kredi kartından kazanılan değildir asıl konu. O kredi kartı sayısı ile firmalarla yapılan anlaşmalar, pos cihazı komisyon bedelleri, taksitli alışverişlerde firmadan alınan vade farkları vb. bir çok değişken sebebi ile kredi kartı banka için çok önemlidir. Ama yetmez… Sizden almadan olmaz. Büyük bir banka 3,000,000 kredi kartı kullanıcısında 50 TL yıllık aidat alsa şu an Türkiye’de faaliyet gösteren küçük bir bankanın kârı kadar kazanç sağlayabilmektedir. BDDK başkanı tüm kart kullanıcılarını uyarmıştır. İş sözleşmeye kalırsa sizin menfaatinizi düşünen olmadığı için, imza attığınız kutucuğun üzerine, kendi el yazınızla “Kredi kartı aidatı ödemeyeceğim“ yazınız.
Bankaların masraf kalemleri saymakla bitmeyeceği için bu yazıda son olarak “Kredi Dosya Masrafı” konusuna değinmek istiyorum. Kredi dosya masrafı her bankada bulunan bir uygulamadır. Ancak o kadar farklılık göstermektedir ki; 100,000 TL bir kredi için bir bankada 1000 TL, başka bir bankada 5000 TL masraf çıkabilmektedir. Hal böyle olunca sizin borçlanma faiziniz anlamını yitirmektedir. Bir banka sizi 0,80% aylık faiz oranı ile borçlandırarak 1,09% faiz oranı veren bir bankadan daha maliyetli olabilir. Bu sebeple, özellikle konut kredisi gibi uzun vadeli kredi kullanacak olan okurlarıma, farklı bankalardan fiyat teklifi alarak, teklifler üzerinden karşılaştırma yapmalarını öneriyorum. Siz dip rakam olarak toplamda ne kadar ödeyeceğinize bakın, faiz oranı önemlidir ancak tek veri olarak kullanılmamalıdır. Bankalar ekonominin vazgeçilmezidir. Ancak kullandığımız ürünleri tanıyalım, boş yere fazla masraflar ödemeyelim.
Saygılarımla