Zeytinburnu Yeşiltepe’de Ada Bazlı Dönüşüm Fırsatı Bina Bazlıya Dönüşüyor

Yaklaşık 1936 metrekare büyüklüğündeki ada, imar planlarında Yeniden Mülkiyet Alanı (YMA) olarak tanımlanmış durumda. Kentsel dönüşüm kapsamında ada üzerindeki eski ve riskli yapılar tamamen yıkıldı. Ancak bu yıkımın ardından beklenen “tek müteahhit – tek proje” modeli yerine, ada üzerindeki maliklerin farklı firmalarla bireysel sözleşmeler yapması sonucu dönüşüm bina bazlı olarak ilerlemeye başladı. Planlı yapılaşma sekteye uğruyor. Ada bazlı dönüşüm modeli; daha düzenli bir imar planı, geniş yeşil alanlar, ortak otoparklar ve sosyal donatılar açısından büyük avantajlar sağlıyor. Ancak aynı ada içinde birden fazla müteahhitin devreye girmesiyle bu plan bütünlüğü bozuluyor. Her bina kendi projesiyle yükseldiğinde, ortaya parçalı bir yapı dokusu ve sınırlı ortak kullanım alanı çıkıyor. Uzmanlar, bu durumun sadece estetik açıdan değil, altyapı planlaması, trafik yükü ve otopark kapasitesi açısından da ciddi olumsuzluklar doğurduğunu vurguluyor. Vatandaş “yeşil alan, otopark” istiyor ama sistem bina bazına dönüyor. Yeşiltepe’deki söz konusu adada vatandaşların çoğu, dönüşüm öncesinde “otopark, yeşil alan ve sosyal yaşam alanı” taleplerini dile getirmişti. Ancak farklı firmalarla yapılan bireysel anlaşmalar, bu taleplerin hayata geçirilmesini güçleştiriyor. Her binanın ayrı ruhsatla, farklı yüksekliklerde ve farklı mimari yaklaşımlarla inşa edilmesi, bütüncül bir ada planlamasını fiilen imkânsız hale getiriyor. Uzmanlar, ada bazlı dönüşüm modelinin yalnızca estetik ve planlama açısından değil, sürdürülebilir şehircilik ilkeleri bakımından da kritik olduğuna dikkat çekiyor. Zeytinburnu genelinde yürütülen dönüşüm çalışmalarında hedefin, parçalı yapılaşmadan çıkıp bütüncül ve planlı ada dönüşümlerine yönelmek olduğu ifade ediliyor. Yetkililer, vatandaşlara şu çağrıda bulunuyor:"Ada bazlı dönüşüm, herkesin ortak kazanımıdır. Bu modelle hem yaşam kalitesi yükselir hem de bölge daha dayanıklı, güvenli ve estetik bir görünüme kavuşur. Bina bazlı anlaşmalar kısa vadeli kazanç gibi görünse de, uzun vadede mahalle bütünlüğünü bozar.” Gelecek için planlı dönüşüm şart. Zeytinburnu’nun farklı mahallelerinde sürdürülen kentsel dönüşüm çalışmaları, ilçeyi depreme karşı daha güvenli hale getirmeyi hedefliyor. Ancak uzmanlara göre bu hedefin tam anlamıyla gerçekleşebilmesi için, dönüşümün ada bazında planlı ve entegre şekilde yürütülmesi gerekiyor. Yeşiltepe’deki örnek, ada bazlı dönüşümün ne kadar önemli olduğunu bir kez daha hatırlatıyor.