SEYİTNİZAM KONAKLARI
ELİT YAPI
Serkan Kıraç
Köşe Yazarı
Serkan Kıraç
 

ATEŞTEN GÖMLEK HALİDE EDİP ADIVAR

Milli Mücadelenin cesur kadınlarından Halide Edip Adıvar… Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 100. yılında kendisini kaleme almak büyük bir şereftir. Halide Hanım, 1884 yılında İstanbul’da doğmuştur. Üsküdar Amerikan Kız Koleji mezunlarındandır. Bu okuldan mezun olan ilk Müslüman kadındır. Amerikalı yazar Jacob Abbott'un "Ana" adlı eserinin çevirisi nedeniyle Sultan II. Abdülhamid tarafından 1899 yılında Şefkat Nişanı ile ödüllendirilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu’nun sonlarına doğru, ülkenin işgaline karşı İstanbul halkını harekete geçirmek için yaptığı konuşmalarla zihinlerde yer etmiş usta bir hatiptir. Sultanahmet mitingindeki konuşması yurt çapında milli bilinç ve Kuva-yi Milliye hislerinin uyanmasına vesile oldu. Mitinglerin yankıları, Anadolu'da camilerde yapılan hutbelere kadar vardı. İstanbul’un işgaline karşı kurulan “Karakol” adlı gizli örgüte girerek Anadolu’ya silah kaçırma işinde rol aldı. Haklarında idam kararı çıkartıldıktan sonra eşi Adnan Adıvar ile Üsküdar’daki Özbekler Tekkesine sığınıp 2 Nisan 1920’de Kurtuluş Savaşı için Ankara’ya geçti. Milli Mücadele hakkındaki haberleri duyurmak için 6 Nisan 1920’de Yunus Nadi Bey ile Anadolu Ajansı’nı kurdu ve gazetecilik faaliyetinde bulundu. 1921’de ise Ankara Kızılay başkanlığı yaptı. Savaş ortamında onun gözü de gönlü de iş ayırt etmiyordu. Verdiği birçok zorlu mücadele TRT’de yayınlanan “Ya İstiklal Ya Ölüm” dizisinde başarılı bir şekilde ekrana yansıtılmaktadır. Bu dizinin yayınlanmasında emeği geçen herkese ayrıca teşekkür etmek gerekiyor. Orduya katılma isteğini Mustafa Kemal Paşa’ya iletmiş kabul görmüş ve Kurtuluş Savaşı’nda (Sakarya Meydan Muharebesi’nde) onbaşı olarak görev yapmıştır. Daha sonra başçavuşluğa yükselmiştir. Savaştaki faydasından ötürü de İstiklal Madalyası’yla ödüllendirilmiştir. “Ateşten Gömlek” romanı, Kurtuluş Savaşı’nın ateşten gömleğinin içinden çıkmış bir eserdir. Halide Edip Adıvar’ın başyapıtlarından olan bu kitabı her Türk evladının okuması gerektiğini düşünüyorum. Kendisinin de ifade ettiği gibi: “Bağımsızlık savaşımızı bütün gerçekliği ve canlılığıyla anlatan belki de en önemli romandır”. Bir başka kitabı “Türk’ün Ateşle İmtihanı”, Kurtuluş Savaşı’nın ne şartlar altında ve ne fedakarlıklarla yapıldığını ortaya koyar. Ayrıca kadın hakları üzerine yazıları da bulunmaktadır. Eserlerinde güçlü ve bağımsız kadın karakterlere yer vermiştir. Cumhuriyetin ilanından sonra gazeteciliğe/yazarlığa devam etmiştir. Bu arada Cumhuriyet Halk Fırkası ve Mustafa Kemal Paşa ile siyasi fikir ayrılıkları yaşamıştır. Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan Adıvar ailesi 1923-1938 yılları arasında Avrupa ve Amerika'da yaşamıştır. Yurtdışındayken bile Türk kültürünü dünya kamuoyuna tanıtmak amacıyla pek çok yerde konferanslar vermiştir. 1939'da yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörlüğü (1940), Demokrat Parti’den İzmir milletvekilliği (1950-1954) yapmıştır. 9 Ocak 1964 tarihinde 80 yaşındayken böbrek yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Zeytinburnu Merkezefendi Mezarlığı'na defnedilmiştir. Kalbinde taşıdığı sonsuz cesaret ve vatanına duyduğu sevgiyle hep üreten, fayda sağlamak için dört nala koşan bir Halide Edib Adıvar geçti bu dünyadan… Cennet vatanımız için emek veren herkese Allah rahmet eylesin. En Önemli Eserleri: Ateşten Gömlek, Türk'ün Ateşle İmtihanı, Vurun Kahpeye, Kalp Ağrısı, Sinekli Bakkal, Handan, Mor Salkımlı Ev, Yeni Turan.
Ekleme Tarihi: 04 Mayıs 2020 - Pazartesi

ATEŞTEN GÖMLEK HALİDE EDİP ADIVAR

Milli Mücadelenin cesur kadınlarından Halide Edip Adıvar… Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 100. yılında kendisini kaleme almak büyük bir şereftir. Halide Hanım, 1884 yılında İstanbul’da doğmuştur. Üsküdar Amerikan Kız Koleji mezunlarındandır. Bu okuldan mezun olan ilk Müslüman kadındır. Amerikalı yazar Jacob Abbott'un "Ana" adlı eserinin çevirisi nedeniyle Sultan II. Abdülhamid tarafından 1899 yılında Şefkat Nişanı ile ödüllendirilmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu’nun sonlarına doğru, ülkenin işgaline karşı İstanbul halkını harekete geçirmek için yaptığı konuşmalarla zihinlerde yer etmiş usta bir hatiptir. Sultanahmet mitingindeki konuşması yurt çapında milli bilinç ve Kuva-yi Milliye hislerinin uyanmasına vesile oldu. Mitinglerin yankıları, Anadolu'da camilerde yapılan hutbelere kadar vardı.

İstanbul’un işgaline karşı kurulan “Karakol” adlı gizli örgüte girerek Anadolu’ya silah kaçırma işinde rol aldı. Haklarında idam kararı çıkartıldıktan sonra eşi Adnan Adıvar ile Üsküdar’daki Özbekler Tekkesine sığınıp 2 Nisan 1920’de Kurtuluş Savaşı için Ankara’ya geçti. Milli Mücadele hakkındaki haberleri duyurmak için 6 Nisan 1920’de Yunus Nadi Bey ile Anadolu Ajansı’nı kurdu ve gazetecilik faaliyetinde bulundu. 1921’de ise Ankara Kızılay başkanlığı yaptı. Savaş ortamında onun gözü de gönlü de iş ayırt etmiyordu. Verdiği birçok zorlu mücadele TRT’de yayınlanan “Ya İstiklal Ya Ölüm” dizisinde başarılı bir şekilde ekrana yansıtılmaktadır. Bu dizinin yayınlanmasında emeği geçen herkese ayrıca teşekkür etmek gerekiyor. Orduya katılma isteğini Mustafa Kemal Paşa’ya iletmiş kabul görmüş ve Kurtuluş Savaşı’nda (Sakarya Meydan Muharebesi’nde) onbaşı olarak görev yapmıştır. Daha sonra başçavuşluğa yükselmiştir. Savaştaki faydasından ötürü de İstiklal Madalyası’yla ödüllendirilmiştir.

“Ateşten Gömlek” romanı, Kurtuluş Savaşı’nın ateşten gömleğinin içinden çıkmış bir eserdir. Halide Edip Adıvar’ın başyapıtlarından olan bu kitabı her Türk evladının okuması gerektiğini düşünüyorum. Kendisinin de ifade ettiği gibi: “Bağımsızlık savaşımızı bütün gerçekliği ve canlılığıyla anlatan belki de en önemli romandır”. Bir başka kitabı “Türk’ün Ateşle İmtihanı”, Kurtuluş Savaşı’nın ne şartlar altında ve ne fedakarlıklarla yapıldığını ortaya koyar. Ayrıca kadın hakları üzerine yazıları da bulunmaktadır. Eserlerinde güçlü ve bağımsız kadın karakterlere yer vermiştir.

Cumhuriyetin ilanından sonra gazeteciliğe/yazarlığa devam etmiştir. Bu arada Cumhuriyet Halk Fırkası ve Mustafa Kemal Paşa ile siyasi fikir ayrılıkları yaşamıştır. Türkiye’den ayrılmak zorunda kalan Adıvar ailesi 1923-1938 yılları arasında Avrupa ve Amerika'da yaşamıştır. Yurtdışındayken bile Türk kültürünü dünya kamuoyuna tanıtmak amacıyla pek çok yerde konferanslar vermiştir.

1939'da yurda döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörlüğü (1940), Demokrat Parti’den İzmir milletvekilliği (1950-1954) yapmıştır. 9 Ocak 1964 tarihinde 80 yaşındayken böbrek yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Zeytinburnu Merkezefendi Mezarlığı'na defnedilmiştir. Kalbinde taşıdığı sonsuz cesaret ve vatanına duyduğu sevgiyle hep üreten, fayda sağlamak için dört nala koşan bir Halide Edib Adıvar geçti bu dünyadan… Cennet vatanımız için emek veren herkese Allah rahmet eylesin.

En Önemli Eserleri: Ateşten Gömlek, Türk'ün Ateşle İmtihanı, Vurun Kahpeye, Kalp Ağrısı, Sinekli Bakkal, Handan, Mor Salkımlı Ev, Yeni Turan.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve zeytinburnuhaber.org sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.