SEYİTNİZAM KONAKLARI
ELİT YAPI

Çalışanın Kıdem tazminatına göz diktiler

KÜLTÜR 25.06.2020 - 20:09, Güncelleme: 25.06.2020 - 20:09
 

Çalışanın Kıdem tazminatına göz diktiler

Son günlerde kıdem tazminatı tartışmaları Türkiye’nin gündeminden düşmüyor. Tazminat hakkında 60 yaş sınırı getirecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hazırlıkları sürüyor. İstihdam kalkanı paketinin de, belirli yaş gurupları için kıdem tazminatı hakkının ortadan kaldıracağı endişesi mevcut. Diğer taraftan esnek çalışma düzenlemesi ile işverenler, aynı para ile daha fazla işçi çalıştırabilecek. Bu durumda istihdam sayısı artmış gözükse de, esnek çalışma modeli ile çalışan bir kişi tam maaş alamayacak. Tartışmalı paketin ayrıntılarını iç hukuku uzmanları ve işçi temsilcileriyle konuştuk.

60 YAŞ ŞARTI  AK Parti hükümeti yeni bir istihdam kalkanı paketi hazırlığı içerisinde. Anadolu Ajansın detaylarını paylaştığı düzenleme, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için sözleşmeli ve esnek çalışma modeli öngörüyor. Düzenleme hazırlığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan 9 Haziran kabine toplantı sonrası duyurmuştu. Erdoğan, istihdam kalkanı devreye girdikten sonra Tamamlayıcı Emeklilik Sistemini (TES) devreye koyacaklarını açıklamıştı.Kıdem tazminatı hakkında 60 yaş şartını getiren TES düzenlemesi, tartışmaları da beraberinde getirdi. AA’nın paylaştığı detaylara göre, istihdam kalkanı paketi de, belirtilen yaş guruplarında çalışanlar açısından kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldıracak. İş hukuku uzmanı Dr. Murat Özveri, konu ile ilgili şu açıklamaları yaptı. KIDEM TAZMİNATI ALAMAYACAKLAR ‘’Düzenleme, iş hukukunun iş sözleşmesinin sürekliliğini sağlama ilkesine aykırı. Bu şekilde istihdam edilenler iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacak. İş sözleşmesi sona erdiğinde, kıdem ihbar tazminatı da alamayacak’’ dedi.Düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu, irade özgürlüğü gerekçesiyle işten çıkarılmayı normalleştireceğini söyleyen Özveri, “1940’lı yıllarda 2. Dünya Savaşı’nı bahane ederek o zaman yürürlükte olan 3008 Sayılı İş Yasası’nın işçiyi koruyan hükümlerini Milli Korunma Kanunu ile askıya almışlardı. Şimdi de salgın gerekçesiyle ve İstihdam Kalkanı adı altında sanki işçileri koruyormuş gibi yaparak iş hukukunu askıya alma sürecini başlattılar” diye konuşuyor.DİSK’e göre ise kıdem tazminatı AKP’nin hedefinde. Hükümetin yeni kıdem tazminatı modeli hakkında konuşan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu şu açıklamaları yaptı; IMF’NİN VE İKTİDARIN HEDEFİNDE KIDEM TAZMİNATI ‘İktidarın bütün politik belgelerinde, kıdem tazminatı hakkının ortadan kaldırılması, fona devredilmesi ve esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasıyla ilgili temel stratejik hedefler olduğuna işaret ediyor. Çerkezoğlu “2019-2023 11. Kalkınma Planı’nda, özellikle Hazine ve Maliye Bakanı tarafından açıklanan 2020-2022 Orta Vadeli Programda ve IMF’nin 2018-2019 bütün Türkiye raporlarında bu hedefler mevcut. Ve şimdi de pandemi koşullarında buna dönük düzenlemeler yapılması planlanıyor” GENÇ İŞSİZLİĞİ ESNEK ÇALIŞMA İLE AZALTMA ÇABASI AKP İktidarında göre, düzenlemenin gerekçeleri Ocak-Nisan 2020 arasında ki işten çıkarılanların yeniden istihdama katılmaları ve gençlerin iş bulup deneyim kazanmalarını sağlamak. TÜİK raporlarına göre Mart ayı itibari ile Türkiye genelinde Yüzde 13,2 olan işsizlik oranı 15-24 yaş gurubunda 24,6 olarak kaydedildi. Öte yandan 2019’da 25 yaş altında 3 milyon 886 bin kişi istihdam edilirken, bu sayı 50 yaş üstü için 5 milyon 765 bini buldu.Genç işsizler platformundan Dr. Murat Kubilay, düzenlemenin EYT’liler ve genç işsizlikle bağlantılı olduğu görüşünde. Konu hakkında açıklama yapan Kubilay şu açıklamaları yaptı. İŞTEN ÇIKARILAN KIDEM TAZMİNATI ALAMAYACAK Bu düzenleme ile 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar, esnek çalışma modeli ile tam bir maaş elde edemez. Alınan para ile ev geçindirilemez. Bu çalışma sistemi ile ‘yarı çalıştıralım- yarı emekli edelim. Bu şekilde daha fazla istihdam sağlamış oluruz’ demek anlamına geliyor. Bu düzenlemede 30 saatin altında çalışma teşvik ediliyor. Bu şekilde işveren aynı para ile daha fazla işçi çalıştırmış olacak’’ dedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu tamamlayıcı emeklilikte mevcut kıdem tazminatı sistemi sil baştan değişiyor. Masada ki formülde işten çıkartılan kıdem tazminatı alamayacak. 60 yaşına geldikten sonra fonda kendi hesabında biriken paranın yüzde 25’ini alabilecek. Geri kalanı da ileride emeklilik maaşına eklenecek. ÇALIŞANDAN HER AY PARA KESİLECEK Mevcut kıdem tazminatı sisteminde bir çalışan, çalıştığı her yılda bir maaş kıdem tazminatı almaya hak kazanıyorlar. İşte çıkarılırken de o parayı alıyor. Tamamlayıcı emeklilik adı altında getirilmesi planlanan kıdem tazminatı fonu ise çok farklı. Bu kez çalışandan da her ay para kesilecek. Yüzde 3 işçiden, yüzde 4 işverenden fona para gidecek. Yani işçiye yeni yük binerken, işverenin yükü yarıya inecek. BİRİKEN PARANIN YÜZDE 25’İ VERİLECEK VE BUNUN İÇİNDE 60 YAŞ ŞARTI ARANACAK Konuşulan yeni emeklilik sisteminde 2 bin 500 lira alan bir çalışandan her ay 96 lira, işverenden ise 128 lira, toplamda ise her ay 224 lira kesinti yapılarak kıdem tazminatı fonuna aktarılacak. Bu durumda 20 yıl çalışan bir işçiden toplam 53 bin 700 TL para kesintisi olacak. Ama çalışan bu biriken parayı hemen alamayacak. Çünkü 60 yaş şartı aranacak bu parayı alabilmek için. Ama 60 yaş şartı da bu paranın tamamını almaya yetemeyecek. Çünkü 60 yaşına gelen kişi bu biriken paranın sadece yüzde 25’ini alabilecek. Yani 20 yıl çalışan bir kişi 60 yaşına geldiğinde kendisine kıdem tazminatı olarak sadece 13 bin 425 TL para ödenecek. Geriye kalan miktar ise, eşit taksitlere bölünerek, ileride emekli maaşına eklenecek. Buda emekli maaşını yaklaşık 60 lira arttırması anlamına geliyor. EMEKLİLİK MAAŞLARINA NE KADAR KATKISI OLACAK Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya; ‘’kıdem tazminatı bu sistem içerisinde tamamen kalkmış ve ismi değişmiş olacak. Yani kıdem tazminatı fonu, tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüşmüş olacak. Buda işçiler açısından son derece riskli bir yöntem. İşleyişi bakımından işin sonu tamamlayıcı emeklilik sistemi… Bana diyelim 2 bin 500 TL emekli maaşı bağlandı ve bu fondan kalan parayı da aylara bölerek vermeye başlayacak. Yani bu sisteme göre emekli maaşı 2 bin 500 TL olan bir kişi, oluşturulan bu fon sayesinde toplu para almak yerine ayda yaklaşık 60 lira para alacak. Yani emeklilik maaşı 2 bin 560 TL olarak alacak. ’’ dedi. TOPLU TAZMİNAT HAKKI DA ORTADAN KALKMIŞ OLACAK Kısacası çalışanın hak ettiği para hem mevcut kıdem tazminatı sistemine göre düşecek hem de toplu tazminat hakkı alması ortadan kalkacak. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya’ya göre işsizlik fonunda olduğu gibi kıdem tazminatı fonu da çalışandan çok işvereni rahatlatacak. Konu hakkında açıklama yapan Kaya şöyle dedi.‘’Kıdem tazminatı fon sistemine dönüşüp, işverenin yükü işçiye diğer paydaşlara dağıtarak çalışanın kıdem tazminatı ortadan kalkmış olacak’’ dedi. NE ZAMAN MECLİSE GELİYOR? Yeni kıdem tazminatı modeli ve esnek çalışma düzenlemesinin önümüzde ki günlerde meclise gelmesi planlanıyor. Aynı yönde eleştirilen tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) ise 2020’de devreye girecek.
Son günlerde kıdem tazminatı tartışmaları Türkiye’nin gündeminden düşmüyor. Tazminat hakkında 60 yaş sınırı getirecek Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) hazırlıkları sürüyor. İstihdam kalkanı paketinin de, belirli yaş gurupları için kıdem tazminatı hakkının ortadan kaldıracağı endişesi mevcut. Diğer taraftan esnek çalışma düzenlemesi ile işverenler, aynı para ile daha fazla işçi çalıştırabilecek. Bu durumda istihdam sayısı artmış gözükse de, esnek çalışma modeli ile çalışan bir kişi tam maaş alamayacak. Tartışmalı paketin ayrıntılarını iç hukuku uzmanları ve işçi temsilcileriyle konuştuk.

60 YAŞ ŞARTI 

AK Parti hükümeti yeni bir istihdam kalkanı paketi hazırlığı içerisinde. Anadolu Ajansın detaylarını paylaştığı düzenleme, 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar için sözleşmeli ve esnek çalışma modeli öngörüyor. Düzenleme hazırlığını, Cumhurbaşkanı Erdoğan 9 Haziran kabine toplantı sonrası duyurmuştu. Erdoğan, istihdam kalkanı devreye girdikten sonra Tamamlayıcı Emeklilik Sistemini (TES) devreye koyacaklarını açıklamıştı.Kıdem tazminatı hakkında 60 yaş şartını getiren TES düzenlemesi, tartışmaları da beraberinde getirdi. AA’nın paylaştığı detaylara göre, istihdam kalkanı paketi de, belirtilen yaş guruplarında çalışanlar açısından kıdem tazminatı hakkını ortadan kaldıracak. İş hukuku uzmanı Dr. Murat Özveri, konu ile ilgili şu açıklamaları yaptı.

KIDEM TAZMİNATI ALAMAYACAKLAR

‘’Düzenleme, iş hukukunun iş sözleşmesinin sürekliliğini sağlama ilkesine aykırı. Bu şekilde istihdam edilenler iş güvencesi hükümlerinden yararlanamayacak. İş sözleşmesi sona erdiğinde, kıdem ihbar tazminatı da alamayacak’’ dedi.Düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğunu, irade özgürlüğü gerekçesiyle işten çıkarılmayı normalleştireceğini söyleyen Özveri, “1940’lı yıllarda 2. Dünya Savaşı’nı bahane ederek o zaman yürürlükte olan 3008 Sayılı İş Yasası’nın işçiyi koruyan hükümlerini Milli Korunma Kanunu ile askıya almışlardı. Şimdi de salgın gerekçesiyle ve İstihdam Kalkanı adı altında sanki işçileri koruyormuş gibi yaparak iş hukukunu askıya alma sürecini başlattılar” diye konuşuyor.DİSK’e göre ise kıdem tazminatı AKP’nin hedefinde. Hükümetin yeni kıdem tazminatı modeli hakkında konuşan DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu şu açıklamaları yaptı;

IMF’NİN VE İKTİDARIN HEDEFİNDE KIDEM TAZMİNATI

‘İktidarın bütün politik belgelerinde, kıdem tazminatı hakkının ortadan kaldırılması, fona devredilmesi ve esnek çalışmanın yaygınlaştırılmasıyla ilgili temel stratejik hedefler olduğuna işaret ediyor. Çerkezoğlu “2019-2023 11. Kalkınma Planı’nda, özellikle Hazine ve Maliye Bakanı tarafından açıklanan 2020-2022 Orta Vadeli Programda ve IMF’nin 2018-2019 bütün Türkiye raporlarında bu hedefler mevcut. Ve şimdi de pandemi koşullarında buna dönük düzenlemeler yapılması planlanıyor”

GENÇ İŞSİZLİĞİ ESNEK ÇALIŞMA İLE AZALTMA ÇABASI

AKP İktidarında göre, düzenlemenin gerekçeleri Ocak-Nisan 2020 arasında ki işten çıkarılanların yeniden istihdama katılmaları ve gençlerin iş bulup deneyim kazanmalarını sağlamak. TÜİK raporlarına göre Mart ayı itibari ile Türkiye genelinde Yüzde 13,2 olan işsizlik oranı 15-24 yaş gurubunda 24,6 olarak kaydedildi. Öte yandan 2019’da 25 yaş altında 3 milyon 886 bin kişi istihdam edilirken, bu sayı 50 yaş üstü için 5 milyon 765 bini buldu.Genç işsizler platformundan Dr. Murat Kubilay, düzenlemenin EYT’liler ve genç işsizlikle bağlantılı olduğu görüşünde. Konu hakkında açıklama yapan Kubilay şu açıklamaları yaptı.

İŞTEN ÇIKARILAN KIDEM TAZMİNATI ALAMAYACAK

Bu düzenleme ile 25 yaş altı ve 50 yaş üstü çalışanlar, esnek çalışma modeli ile tam bir maaş elde edemez. Alınan para ile ev geçindirilemez. Bu çalışma sistemi ile ‘yarı çalıştıralım- yarı emekli edelim. Bu şekilde daha fazla istihdam sağlamış oluruz’ demek anlamına geliyor. Bu düzenlemede 30 saatin altında çalışma teşvik ediliyor. Bu şekilde işveren aynı para ile daha fazla işçi çalıştırmış olacak’’ dedi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın duyurduğu tamamlayıcı emeklilikte mevcut kıdem tazminatı sistemi sil baştan değişiyor. Masada ki formülde işten çıkartılan kıdem tazminatı alamayacak. 60 yaşına geldikten sonra fonda kendi hesabında biriken paranın yüzde 25’ini alabilecek. Geri kalanı da ileride emeklilik maaşına eklenecek.

ÇALIŞANDAN HER AY PARA KESİLECEK

Mevcut kıdem tazminatı sisteminde bir çalışan, çalıştığı her yılda bir maaş kıdem tazminatı almaya hak kazanıyorlar. İşte çıkarılırken de o parayı alıyor. Tamamlayıcı emeklilik adı altında getirilmesi planlanan kıdem tazminatı fonu ise çok farklı. Bu kez çalışandan da her ay para kesilecek. Yüzde 3 işçiden, yüzde 4 işverenden fona para gidecek. Yani işçiye yeni yük binerken, işverenin yükü yarıya inecek.

BİRİKEN PARANIN YÜZDE 25’İ VERİLECEK VE BUNUN İÇİNDE 60 YAŞ ŞARTI ARANACAK

Konuşulan yeni emeklilik sisteminde 2 bin 500 lira alan bir çalışandan her ay 96 lira, işverenden ise 128 lira, toplamda ise her ay 224 lira kesinti yapılarak kıdem tazminatı fonuna aktarılacak. Bu durumda 20 yıl çalışan bir işçiden toplam 53 bin 700 TL para kesintisi olacak. Ama çalışan bu biriken parayı hemen alamayacak. Çünkü 60 yaş şartı aranacak bu parayı alabilmek için. Ama 60 yaş şartı da bu paranın tamamını almaya yetemeyecek. Çünkü 60 yaşına gelen kişi bu biriken paranın sadece yüzde 25’ini alabilecek. Yani 20 yıl çalışan bir kişi 60 yaşına geldiğinde kendisine kıdem tazminatı olarak sadece 13 bin 425 TL para ödenecek. Geriye kalan miktar ise, eşit taksitlere bölünerek, ileride emekli maaşına eklenecek. Buda emekli maaşını yaklaşık 60 lira arttırması anlamına geliyor.

EMEKLİLİK MAAŞLARINA NE KADAR KATKISI OLACAK

Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya; ‘’kıdem tazminatı bu sistem içerisinde tamamen kalkmış ve ismi değişmiş olacak. Yani kıdem tazminatı fonu, tamamlayıcı emeklilik sistemine dönüşmüş olacak. Buda işçiler açısından son derece riskli bir yöntem. İşleyişi bakımından işin sonu tamamlayıcı emeklilik sistemi… Bana diyelim 2 bin 500 TL emekli maaşı bağlandı ve bu fondan kalan parayı da aylara bölerek vermeye başlayacak. Yani bu sisteme göre emekli maaşı 2 bin 500 TL olan bir kişi, oluşturulan bu fon sayesinde toplu para almak yerine ayda yaklaşık 60 lira para alacak. Yani emeklilik maaşı 2 bin 560 TL olarak alacak. ’’ dedi.

TOPLU TAZMİNAT HAKKI DA ORTADAN KALKMIŞ OLACAK

Kısacası çalışanın hak ettiği para hem mevcut kıdem tazminatı sistemine göre düşecek hem de toplu tazminat hakkı alması ortadan kalkacak. Sosyal Güvenlik Uzmanı Özgür Kaya’ya göre işsizlik fonunda olduğu gibi kıdem tazminatı fonu da çalışandan çok işvereni rahatlatacak. Konu hakkında açıklama yapan Kaya şöyle dedi.‘’Kıdem tazminatı fon sistemine dönüşüp, işverenin yükü işçiye diğer paydaşlara dağıtarak çalışanın kıdem tazminatı ortadan kalkmış olacak’’ dedi.

NE ZAMAN MECLİSE GELİYOR?

Yeni kıdem tazminatı modeli ve esnek çalışma düzenlemesinin önümüzde ki günlerde meclise gelmesi planlanıyor. Aynı yönde eleştirilen tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) ise 2020’de devreye girecek.

Habere ifade bırak !
Habere ait etiket tanımlanmamış.
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve zeytinburnuhaber.org sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.